Âkkõõvvâm sääʹmoummu taarbše jiijjâsǩiõllsaid kääzzkõõzzid
Ooumažvuõiggâdvuõttkõõskõs vaʹsttii Sääʹmtiiʹǧǧi kočču vuässõõttâd teeʹmmneäʹttla kaaggeeʹl õuʹdde saaʹmi vuäʹmmoummui vuõiggâdvuõđ jiijjâs ǩiõʹlle. Piâzzim še tobdstõõttâd sääʹmvuäʹmmoummui jeällma Aanar vuuʹdest. Puk teeʹkst lie lookkâmnalla pukin koouʹmin sääʹmǩiõlin.
.jpeg)
Dååma tiõrvte lååʹdd
Kaabi Isá Onni, Onni Aikio, 76, jäälast pieʹllkueiʹmes Lailain, 59, dommpääiʹǩest Aanarjääuʹr reeddast. Onni lij šõddâm da jälstam seämma pääiʹǩest da tuejjääm jieʹllemtuâjes puäʒʒooumžen da kueʹllšiiʹllʼjen eeʹjjesnalla.
Onni da Laila särnna, što pirrõs da luâtt liâ tõk, kook liâ älggam ââʹnned huõl sij piʹrǧǧummšest. Puk mâiʹd sij taarbše lij tääiʹben dååma. Ââldmõs kääzzkâʹsttemdoʹmme seeʹst lij mäʹtǩǩ 80 ǩilomettar.
”Ij son jiõčč ni siltteʹči jälsted toʹben”, särnn Onni kääzzkâʹsttemdoomâst. Onni jåått kõõskâst luõvâsvuõtthååidast, da håʹt kääzzkâʹsttemdoomâst vuäinn vuäʹmm tobddsid da peäss mainsted toobdâs puäʒʒoummuivuiʹm, ij toʹb leäkku tõt toobdâs pirrõs. Dååma tiõrvte lååʹdd da veäʹlkõs Eeliš-piânnai di kueʹstelm Aanarjäurra, koʹst vuäitt seuʹrrjed eeʹjjpoodd vaajtõõzz.
Dååma Onnist liâ jeeʹresnallšem aparaatt piʹrǧǧummšest veäʹǩǩen, ǥu Laila jåått peiʹvvtuâjast 40 ǩilomettar määʹtǩest. Laila ǩeeʹrjat tueʹlää suʹnne mošttǩeeʹrj pââjas tuâjain da tõn pukin vääžnmõs , kââʹll ääiʹj son puätt domoi.
Onni da Laila kuulte jiijjâsǩiõllsai kääzzkõõzzi vuäǯǯmõʹšše. Laila tuäivči ouddmiârkkân, što moštt-teʹstt põõstčeš tuejjeed Onni jieʹnnǩiõlin, aanarsääʹmǩiõlin.
Teʹkstt: Johanna Alatorvinen
Snimldõõǥǥ: Hanna-Kaisa Hämäläinen
.jpeg)
Sääʹmǩiõllsaž ijddtäälooumaž maainast kuullmõõžžid jiijjâs ǩiõlin
Heijá Ánne, Anni Äärelä, 82, njuiʹǩǩad auʹtte da vuejast viõr tuâkka iʹlmmted âlddsin åårrai puõccuid, što son lij puättam domoi. Kueʹhtt puõccu čuâvva da siõmmna ääiʹj ǩeeʹjjest liâ Ánne kueʹttmääʹrǩest, da puõccu teäʹtte samai puârast, koon uus tuâkka kuâđđje vueʹrdded porrmõõžž. Nijdd Inger-Anne särnn puõccui åårram jeännses maaiʹlm vääžnmõs äʹšš, ij-ka son maažž mäŋgg peeiʹv åårrad meädda põrtstes, ǥu mååusat âlgg piâssâd ââʹnned huõl puõccuin da pieʹnnest.
Ánne pieʹllkueiʹmm jäälast 115 ǩilomettar määʹtǩ tueʹǩǩen kääzzkâʹsttemdoomâst, da Ánne jäälast sij põõrtâst õhttu. Âʹlddlab räʹjjla årra lij mäʹtǩǩ 25 ǩilomettar da kauʹppe Aanra 75 ǩilomettar. Päärna liâ ǩiččlam vuäǯǯad jieʹnnes seʹrdded âʹlddlubun kääzzkõõzzid, leša Ánne tåbdd åårrmes tarbbsõssân dååma. Son vuässââtt võl viõǥǥees mieʹldd puäʒʒtuâjaid da tuejjad ǩiõtt-tuâjaid.
Sääʹmǩiõllsaž sijddtäälooumaž jåått Ánne åʹrnn nuʹt kueiʹt neäʹttel kõõskin. Tõk poodd liâ samai vääžnai, ǥu tâʹl tuâj mieʹldd son peäss kuullâd siidsââǥǥid da vaajted kuullmõõžžid jiijjâs ǩiõlin tâʹvvsääʹmǩiõʹlle. Še sääʹmkulttuur tobddmõš lij vääžnai. Ánne särnn säʹmmlažvuõđ leämmaž suu jieʹllem, da suu jieʹllem-mettsaž tuâjjan lij seʹrdded tõid puõʹtti puõlvvõʹǩǩe.
Kuäʹss-ne âkkõõveen õõlǥtet še kreevsõs räʹtǩǩummšid. Ánne pieʹllkueiʹm ååreen võl dååma sij tuejjee tollsââʹj kueʹttmärkka, što ij taarbšam vueʹlǧǧed meäcca. Nääiʹt täid toobdâs tuâjaid vuäitt puʹhtted âʹlddlab, ǥu ij piâzz teänab mieʹccest jååʹtted. Ánne särnn še põõššâm friskkân, ǥu jåått luâđast da tuejjad tuâjaid.
Teʹkstt: Johanna Alatorvinen
Snimldõõǥǥ: Hanna-Kaisa Hämäläinen